دستگاه بای پپ (Bipap) چیست؟

برای توضیح در خصوص دستگاه بای پپ ابتدا لازم است به مکانیسم تنفسی در بدن پرداخته شود. انجام تنفس یا عمل دم و بازدم درنتیجۀ ایجاد فشار مثبت و منفی بوده که موجب می‌گردد هوا وارد ریه شده یا از آن خارج شود. انجام عمل تنفس با انقباض ماهیچۀ دیافراگم و عضلات میان دنده‌ها آغاز می‌گردد، با منقبض شدن عضلات، یک فشار منفی در ریه حاصل می‌شود که موجب به داخل کشیده شدن هوا درون شش‌ها می‌گردد؛ سپس در ادامه برای عمل بازدم، انقباض ماهیچه‌ها از بین رفته و با ایجاد فشار مثبت روی ریه، هوا خارج می‌شود. پس دم و بازدم در حقیقت به علت تغییر فشار در ریه‌ها ایجاد می‌شوند.

برخی از بیماری‌های تنفسی موجب می‌شوند تا بیمار نتواند به‌راحتی تنفس کرده و ریه در ایجاد فشارهای مثبت و منفی دچار مشکل ‌شود. پزشکان برای این بیماران استفاده از دستگاه‌های کمک‌تنفسی را تجویز می‌کنند. دستگاه بای‌لول (Bi-level) یا بای پپ دستگاهی کمک تنفسی است. فشار هوای مورد نیاز برای انجام عمل دم را IPAP و فشار هوای مورد نیاز برای انجام بازدم را EPAP می‌نامند. تفاوت فشار ایجاد شده توسط این دستگاه به تنفس بیمار کمک می‌کند.

بیشتر افرادی که به دستگاه بای پپ نیاز دارند، هنگام خواب، بیشتر با مشکلات تنفسی روبه‌رو هستند. استفاده از این دستگاه موجب می‌شود تا فرد بتواند خوابی آرام با تنفس منظم را تجربه نماید.

در هنگام خرید دستگاه بای پپ برای بیمار باید به نوع دستگاه توجه ویژه‌ای داشت زیرا بیماران ممکن است به نوع متفاوتی از این دستگاه احتیاج داشته باشند، همچنین کار کردن با انواع مد در دستگاه بای پپ برای استفادۀ صحیح‌تر از این دستگاه ضروری است؛ به همین جهت در ادامه به بررسی هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

طرز کار دستگاه بای پپ Bipap

دستگاه بای پپ دو مقدار فشار را در هنگام استفاده برای بیمار ایجاد می‌کند که فرایند تنفس را تسهیل می‌نماید. فشار مورد نیاز در هنگام عمل دم روی میزان Ipap تنظیم می‌شود تا فشار لازم برای دریافت میزان کافی درون ریه ایجاد شود و برای بازدم فشار کاهش یافته و بر روی Epap تنظیم می‌شود، تا هوا از داخل کیسه‌های هوای ریه خارج گرد؛. پس از دو الی سه بار تنفس از طریق لولۀ دستگاه بای پپ، تنفس بیمار و دستگاه ریتم هماهنگی گرفته و عمل تنفس به راحتی صورت می‌پذیرد.

انواع مد (MOD) در دستگاه بای پپ

این دستگاه داراری مدهای زیر است:

مد S: با این مد، بیمار کنترل تنفس خود را بر عهده خواهد داشت.

مد T: با این مد، بیمار می‌تواند با کمک دستگاه، در هر دقیقه به تعداد مشخص شده عمل دم و بازدم را انجام دهد.

مد ST: در این مد علاوه بر کنترل تنفس توسط بیمار، دستگاه نیز به‌عنوان مراقب انجام تنفس را کنترل می‌کند تا در صورتی‌که بیمار نتواند به تعداد لازم عمل دم و بازدم را در دقیقه انجام دهد، دستگاه به کمک بیمار بیاید.

مد AVAPS: این مد برای بیمارانی کاربرد دارد که توانایی پر کردن حجم ریه‌های خود را با تنفس خودکنترلی نداشته و دستگاه برای کمک به پر کردن ظرفیت ریه‌ها به بیمار کمک می‌نماید.

مزایای استفاده از دستگاه بای پپ

• خواب با کیفیت به‌همراه تنفس منظم
• جلوگیری از خواب منقطع و ایجاد خروپف
• احساس شادابی بیشتر پس از بیدار شدن
• داشتن چرخۀ خواب منظم
• اکسیژن‌رسانی کافی در هنگام دم و بازدم

دستگاه Bipap برای چه بیمارانی تجویز می‌شود؟

استفاده از این دستگاه در بیماران انسداد ریوی، عفونت دستگاه تنفسی یا آنتومونی، آپنه و هرگونه‌ای از بیماری‌ که موجب ضعف تنفس چه در هنگام بیداری و چه در هنگام خواب، مانند خروپف یا ایجاد خواب منقطع گردد، توصیه می‌شود. هر بیمار با مشورت پزشک متخصص، باید نوع خاصی از دستگاه را با توجه به بیماری یا مشکل خود استفاده کند. علاوه بر مزیت، استفاده از دستگاه بای پپ می‌تواند موجب برخی ناراحتی‌ها از جمله خشکی دهان، ناراحتی پوستی از ماسک دستگاه و ایجاد نفخ نیز گردد. همچنین شمار می توانید از دستگاه فشارسنج دیجیتال برای بیمار خود نیز استفاده کنید.

در خرید دستگاه بای پپ چه نکاتی باید رعایت شود؟

در هنگام خرید دستگاه بای پپ باید به نوع و مدل دستگاه توجه کافی شود و مطمئن شد که دستگاه قابلیت لازم برای حل مشکل تنفسی بیمار را دارا می‌باشد. لازم است خریداران از مشاوران متخصص هر دستگاه در خصوص نحوۀ استفاده مشورت بگیرند، هر فروشنده‌ای دانش کافی در این خصوص ندارد. در هنگام خرید دستگاه بای پپ بهتر است، از اصل بودن آن اطمینان حاصل شود. عوامل مختلف مانند داشتن مدهای مختلف و شرکت‌های سازنده، روی قیمت دستگاه بای پپ تاثیرگذار هستند و هر شخص با توجه به نیاز و بودجۀ خود می‌تواند مناسب‌ترین نوع دستگاه بای پپ را خریداری نماید.