از زمان کودکی، مراقبت از زخمها بخش مهمی از زندگی ما بوده است. در اکثر مواقع برای بهبود زخم از چسب زخم استفاده میشود. اما آیا این بهترین راه برای درمان همه زخمهاست؟ درمان زخم برای هر فردی متفاوت است و اغلب به عوامل مختلفی بستگی دارد. سن و نوع پوست مهمترین عواملی هستند که نحوه درمان زخم و جلوگیری از عفونت را تایین میکنند. نوع زخم، محل و شدت آن نیز سایر عوامل تاثیرگذار هستند.
هنگامی که قصد درمان یک زخم را داریم، باید از روند سریع و موثر درمان مطمئن شویم. به همین دلیل، استفاده از وسایل پانسمان بسیار مهم است. نوع وسایل پانسمان مورد استفاده برای درمان زخم به عوامل مختلفی از جمله نوع آسیب، اندازه، محل و شدت آن بستگی دارد. استفاده صحیح از گاز، باند، نوار چسب و وسایل پانسمانی پزشکی میتواند خونریزی را متوقف و از ایجاد عفونت جلوگیری و در نهایت زخم را درمان کند.
برای اینکه فرایند انتخاب وسایل پانسمان مناسب زخم کمی آسانتر باشد، مجموعهای از وسایل پانسمان در زیر گردآوری شدهاند. به کمک اطلاعاتی که در ادامه ارائه میشود، اهمیت انتخاب درست یک پانسمان بیش از پیش مشخص میشود.
پانسمانهای هیدروکلوئیدی را میتوان برای سوختگیها، زخمهایی که مایع ترشح میکنند و زخمهایی که منجر به غانقاریا میشوند، استفاده کرد. این پانسمانها در مقابل عبور هوا عایق هستند و در نتیجه با جلوگیری از رشد باکتریها در تمیز نگه داشتن زخمها بسایر موثر میباشند.
هیدروژل میتواند برای طیف وسیعی از زخمهایی که مایعات کمی ترشح میکنند یا زخمهای دردناک استفاده شود. این پانسمان همچنین میتواند برای سوختگیهای درجه دو و زخمهای عفونی نیز استفاده شوند.
برای زخمهای با شدتهای مختلف، پانسمانهای فوم میتوانند بسیار خوب عمل کنند. برای زخمهایی که بوی نامطبوعی دارند نیز این پانسمانها به شدت توصیه میشوند.
پانسمانهای پارچهای رایجترین پانسمانهایی هستند که اغلب برای محافظت از زخمهای باز یا نواحی پارهشده استفاده میشوند. برای صدمات جزئی مانند بریدگی، این پانسمانها بهترین گزینه هستند.
پانسمانهای دیگری مانند کلاژنها، آلجیناتها و پانسمانهای شفاف نیز وجود دارند که نسبتاً استفاده کمتری دارند.
برای خرید وسایل پانسمان مناسب، باید چندین نکته را مد نظر داشته باشیم:
1. در صورتی که برای هر مرتبه پانسمان، ضدعفونی کردن محل زخم الزامی است، لازم است که وسایل پانسمان با مواد پاککننده سازگار باشند.
2. به طور کلی فضای مرده یک زخم باید تا حدی پوشانده شود. وسایل پانسمان باید در گذر زمان شکل خود را برای تماس مستقیم با بستر زخم حفظ کنند.
3. از پانسمانهایی استفاده کنید که به راحتی قابل اعمال و برداشتن هستند و از خریدار بخواهید نحوه اعمال و براشتن آن را به شما آموزش دهد.
4. از پانسمانهایی استفاده کنید که زخم را گرم نگه میدارند و ترشحات آن را جذب میکنند. پانسمانهای مدتدار مانند فومها و هیدروکلوئیدها برای این کار مناسب هستند.
5. پانسمان مورد استفاده باید حدود 3 سانتیمتر از زخم بزرگتر باشند. محافظت از محیط اطراف زخم به اندازه خود زخم مهم است.
6. حتما دوره تعویض پانسمان را در نظر داشته باشید. اگر ترشحات زخم خیلی کم است، میتوانید از پانسمانهایی استفاده کنید که دوره تعویض طولانیتری دارند.
در حال حاضر، صدها گزینه مختلف برای خرید با نسخه و بدون نسخه وسایل پانسمان در بازار وجود دارد. در حدود 2 الی 4 درصد از کل هزینههای مربوط به درمان و مراقبتهای بهداشتی در سرتاسر کشور به وسایل پانسمانی اختصاص دارد. با افزایش جمعیت و در عین حال افزایش سن مردم، تعداد اشخاص و مواردی که نیاز به درمان و وسایل پانسمانی دارند نیز افزایش مییابد. قیمت وسایل پانسمان موجود در بازار با توجه به قابلیتهایی که ارائه میدهند، از 500 تومان (پانسمان پارچهای معمولی) تا 500 هزار تومان (پانسمان هیدروفایبر) متفاوت هستند. با توجه به محاسبات آماری انجام گرفته، متوسط میزان هزینه وسایل پانسمان برای هر بیمار در حدود 100 هزار تومان است. بیشتر این هزینه مربوط به بانداژهایی است که برای تثبیت وسایل پانسمان مورد استفاده قرار میگیرند.
استفاده از وسایل پانسمان برای جلوگیری از عفونت بسیار ضروری است اما درمان زخم مسئله خیلی مفصلتری است. هنگامی که با استفاده از وسایل پانسمان مناسب از زخم مراقبت میکنید، زمان بهبودی افزایش مییابد. نوع پانسمانی که باید استفاده کنید به عوامل مختلفی شامل نوع زخم، وسعت آن، محل قرارگیری و شدت زخم بستگی دارد. با آشنایی با انواع مختلفی از وسایل پانسمان زخم، میتوانیم با یک انتخاب درست، به شکل همزمان از عفونت زخم جلوگیری کنیم، درد را کاهش دهیم و در نهایت درمان را به شکل صحیحی به پایان برسانیم.